Welkom op mijn blog over psychologie

Een negatief zelfbeeld verbeteren, tips voor meer zelfcompassie.

Een negatief zelfbeeld is lastig om mee om te gaan. Mensen met een negatief zelfbeeld vinden het al lastig om een goede dag zichzelf te accepteren. Als ze dan een of twee fouten maken, ligt hun wereld in scherven. Positief over jezelf denken lost ook niet alle problemen op. Maar een innerlijke criticus die zich fixeert op jouw zwakke eigenschappen kan best onhandig zijn. In relaties kan het voor problemen zorgen als je bijv. complimenten niet kunt accepteren. Wat houdt het negatieve zelfbeeld in stand en wat kun je eraan doen?



Hoe ontstaat je innerlijke criticus? Dat is onze innerlijke stem. Kinderen zie je wel eens hardop tegen zichzelf praten en zichzelf liefdevol corrigeren. Volwassenen doen dat veel minder: zichzelf corrigeren gaat meer intern. Vaak neemt die innerlijke stem een bepaalde toon aan: liefdevol of streng. Je innerlijke criticus kan je zelfs uitschelden.
Psychologen nemen aan dat die innerlijke stem het resultaat is van je opvoeding. Kreeg je vaak strenge kritiek dan is je innerlijke stem ook streng. Kreeg je veel lof dan is de stem aanmoedigend. Maar ook leraren of vrienden kunnen bijdragen aan de toon van een innerlijke criticus.
Het heeft voordelen om negatief over jezelf te denken. Deze houden het zelfondermijnende gedrag vaak in stand.
-Je hebt een ingebouwd excuus waarom je geen liefde in je leven kunt vinden. Je bent het volgens je negatieve opvatting gewoon niet waard dat iemand van je houdt. Het excuus is een neurotisch voordeel. Zo kun je elk risico vermijden dat gepaard gaat met liefdevolle relaties aangaan.
- Een ander voordel is dat het makkelijk is om te blijven zoals je bent. Als je waardeloos bent, heeft het geen zin om te proberen te groeien of om gelukkiger te worden.
-Ook kun je aandacht en medelijden van anderen krijgen, dit biedt een korte termijn voordeel, maar op lange termijn is het destructief voor je zelfbeeld.
Te strenge zelfkritiek kan gepaard gaan met depressiviteit of angst.
Er zijn strategieën om om te gaan met een negatief zelfbeeld.

Oplossingen
-Neem een besluit op te houden met jezelf af te wijzen, omdat het niet tot geluk leidt. Besluit zelfacceptatie als doel voor jezelf te stellen, dit leidt tot meer balans en rust.
-Meer aandacht voor je sterke punten. Bij een tegenvaller op je werk waarover je schuldig voelt, ga je in gedachten naar een andere rol die je vervult als ouder, als vriend of als lid van sportvereniging. Je zegt tegen jezelf: Dat kan wel zo zijn. Maar ik ben wel een goede vader, goede kok of ik ben wel een prima vriendin.
-Meer aandacht voor je sterke punten en die regelmatig vieren. Schrijf wat korte zinnen op. Zoals: ik ben een aardige man/vrouw. Maak een lijstje van dingen zie je overwonnen hebt en doelen die je bereikt hebt. En van de relaties die je gelegd hebt zakelijk of persoonlijk.
-een affirmatie of reclametekst voor jezelf maken kan helpen. Maar boodschappen in de ik-vorm werken vooral goed als mensen al positief over zichzelf denken. Tegen jezelf praten in de derde persoon met je voornaam werkt beter dan in de ik-vorm tegen jezelf praten. De reden is dat om jezelf te veranderen je wat afstand moet nemen van jezelf . Bijv:. de affirmatie in de ik-vorm: “ Het kost me moeite, maar ik krijg het wel voor elkaar”kan. Beter is bijv. : Pieter, dit kost jou moeite, maar dit gaat jou lukken.“
-Omring jezelf met mensen die je ondersteunen en waarderen. Ga niet of minder om met mensen die negatief, kritisch of kwetsend zijn.
-Praat terug tegen je innerlijke criticus. “”Ik ken andere meningen over mezelf.”” Ik ben mens, ik doe mijn best en dat is alles wat ik kan doen. “ Psychotherapeut Joyce Marter zegt dat onze fouten of ons niet slecht zijn of falen. Het zijn vingerafdrukken van de mens en gelegenheden om te leren te groeien en te genezen.
-Stel daden van liefdadigheid. Vriendelijkheid of liefdadigheid tonen heeft een positieve invloed op je leven. Je ziet dat jouw goede daden anderen goed doen. Het idee dat je niets waard bent, wordt daarmee weersproken.
-Wees aardig naar jezelf . Vaak zien mensen dit als ik-gericht en onverdiend. Onvolmaaktheid behoort tot de menselijke ervaring. Je kunt leren van jezelf te houden juist omdat je onvolmaakt bent, niet ondanks dit feit.
-“Fake it ‘til you make it.” Als je het besluit genomen hebt tot zelfacceptatie blijf dan overtuigd van jouw waarde. Blijf je vasthouden aan jouw geloof in jezelf en oefen regelmatig met de diverse instrumenten.
Therapeut Dick Schwartz raadt aan in gesprek te gaan met je innerlijke criticus. Veel mensen haten de innerlijke criticus of zijn er bang voor. Stel op een niet oordelende, barmhartige manier nieuwsgierige vragen aan je kritische stem. Je komt er dan meestal achter dat hij je wil helpen.
De conclusie is dat een negatief zelfbeeld weliswaar kleine voordelen biedt, er niets aan doen kan gepaard gaan met depressiviteit of angst. Actief leren om jezelf te accepteren leidt tot meer balans en geluk.

Peter Paul Both
nijmegenpsycholoog.com
tel. 06-38017652

Bronnen
Dyer, Wayne. Niet morgen maar nu. Bruna 1990
Tartakovksy M, 12 ways tot accept yourself. PsychCentral.com 2018
Zevenhuizen M. Maak van je innerlijke criticus een positieve coach. Psychologie Magazine 2015
Youtube. Interview met Dick Schwartz (2018)

negatief zelfbeeld verbeteren innerlijke criticus